کودکان برنامه‌نویس، کودکان باسواد

«میشل رسنیک» (Mitchel Resnick) مخترع و استاد دانشگاه MIT آمريکا می‌گوید: «اگر کسی در قرن ۲۱ نتواند با یک زبان برنامه‌نویسی برنامه‌ای کامپیوتری بسازد بی‌سواد است.» چندين سال است که در کشورهای بزرگ حتي به کودکان ابتدايی برنامه‌نويسی آموزش می‌دهند و کودکان از سن هفت‌هشت سالگی وارد دنيای فناوری می‌شوند. اين درحالی است که حتی دانشجوهای رشته‌ی کامپيوتر دانشگاه‌های بزرگ در کشور ما از برنامه‌نویسی وحشت دارند!

‌‌‌‌‌‌   ‌‌

يادگرفتن برنامه‌نویسی نيازمند دليلی مثل شغل و حرفه‌ی آينده نيست. با يادگيری و درک برنامه‌نويسی، علاوه بر اينکه شما با نحوه‌ی عملکرد ابزارها و فناوری‌ها آشنا می‌شويد، حتی در زندگی شخصی خود نگرشی متفاوت خواهيد يافت و در برابر مشکلات زندگی صبورانه به‌دنبال راه‌حل رفع مشکل می‌گردید.

از آنجاکه شرايط فعلی کودکان ابتدايی در کشورهای بزرگ نتيجه‌ی دور‌انديشی و سياست‌های سيستم آموزشی آن کشورهاست، موسسات خصوصی زيادی برای آموزش برنامه‌نويسی به گروه‌های سنی متفاوت وجود دارند. يکی از اين موسسات code.org است که بازهم ايرانی‌ها در آن حضوری فعال دارند. code.org با شعار زيبای «هر فردی می‌تواند برنامه‌نویسی ياد بگيرد.» فقط يک سايت نيست بلکه يک سيستم آموزشی خوب برای یاد دادن برنامه‌نويسی به همه‌ی افراد است. کافی است آدرس سايت را در مرورگرتان وارد کنيد و کلید اينتر را بزنيد.

نمایی از وب‌سایت Code.org

سايت با سرعت بالايی بارگذاری می‌شود. يک پنجره پاپ‌آپ در ابتدا از شما می‌خواهد که زبان خودتان را انتخاب کنيد. خوشبختانه به لطف وجود ايرانی‌ها در اين موسسه، زبان فارسی به‌صورت کامل و بی‌نقص (نه مثل سايت‌های ترجمه‌شده توسط گوگل) پشتيبانی می‌شود. از بنرهای موجود در سايت و شعارهای‌اش متوجه می‌شويد که بيشترين تمرکز اين وب‌سايت، آموزش به کودکان از جمله دختران است. جالب است که بدانيد در پشت اين وب‌سايت يا به‌قول خودشان استوديو، شرکت‌های بزرگی مانند مايکروسافت، فيسبوک و گوگل قرار دارند و از کودکان حمايت می‌کنند. در code.org قسمتی برای آموزگارانی که تمايل دارند به دانش‌آموزان‌شان برنامه‌نويسی یاد بدهند وجود دارد. مدرسان می‌توانند با افزودن دانش‌آموزان، آن‌ها را مديريت و راهبری کنند. در code.org کودکان با ساخت بازی‌های دو بعدی جذاب و اشتراک‌گذاری آن‌ها، ديد بسيار خوبی در مورد حلقه‌ها، شرط‌ها و به‌طور کلی ساختار برنامه‌نويسی به‌دست می‌آورند.

نمایی از وب‌سایت Scratch

سیستم آموزش برنامه‌نویسی دیگری به نام «اسکرچ» (Scratch) وجود دارد. اسکرچ یک نرم‌افزار ساده و دوست‌داشتنی است که توسط «میشل رسنیک» خلق شده است. آقای رسنیک و گروه توسعه‌ی اسکرچ، علاوه بر تلاش روزافزون جهت ساده‌سازی این زبان و بررسی شیوه‌های آموزشی از دید برنامه‌نویسی، از دید روان‌شناسانه نیز این موضوع را پیگیری می‌کنند. چرا که کودکان دارای دنيای متفاوتی هستند و انجام يک کار خطا باعث می‌شود که اين آموزش‌ها اثر معکوسی داشته باشد و نه‌تنها کودکان عاشقانه برنامه‌نويسی را دنبال نکنند بلکه دچار يک حس تنفر نسبت به برنامه‌نويسی شوند.

اسکرچ با ارايه‌ی يک ساختار پازل‌گونه مانند code.org امکان برنامه‌نويسی انواع بازی، انيميشن و برنامه را برای کودک‌تان فراهم می‌کند. اين نرم‌افزار نيز از زبان فارسی پشتيبانی می‌کند و راهنمايی‌های هر مرحله‌‌‌ي آن کاملا فارسی است. اسکرچ دارای نرم‌افزار مخصوص ويندوز، لينوکس و مک است که می‌توانيد نسخه‌ی مربوط به سيستم عامل خود را به‌صورت رايگان از وب‌سایت اسکرچ دانلود کنيد. برای کودکان ۷ تا ۱۲ سال استفاده از شيوه‌های اسکرچ و Code.org پيشنهاد می‌شود و همین‌طور برای سنین بالاتر (۱۳ تا ۱۷ سال) استفاده از دوره‌های آموزشی وب‌سایت‌های Codecademy و KhanAcademy می‌تواند مفید باشد.

تمامی شیوه‌های مطرح‌شده (وب‌سایت و نرم‌افزار) در این مقاله به‌طور رایگان در دسترس شما هستند. تنها چیزی که شما برای یادگیری برنامه‌نویسی نیاز دارید، علاقه و پشتکار است؛ البته در کودکان، وظیفه‌ی ایجاد این علاقه‌مندی بر عهده‌ی پدر و مادر و اعضای خانواده است.

منابع: Code ،Scratch